Lang geleden liep ik eens ergens op het platteland in het noorden van Israël en toen belandde ik per toeval in een wonderbaarlijke tuin. Het was een tuin die hoorde bij een klooster van de Bahai, een geloofsgemeenschap die voortbouwt op de gezamenlijke grondslag van de grote wereldgodsdiensten. De tuin was in alle opzichten lieflijk te noemen, nut en sier tegelijk, een beetje ongeordend, en hij raakte me omdat hij een en al vriendelijkheid was. Zo’n plek waar de menselijke ziel goed kan toeven en waar de natuur is ingeschakeld. I can breath.

De belangrijkste tempel van de Bahai bevindt ook in Israël en wel in de stad Haifa. Een paar decennia terug werd de tuin rond de tempel vernieuwd en toen ik de nieuwe aanleg zag, schrok ik me werkelijk een rotje. Niks geen vriendelijkheid en niks geen lieflijkheid. De hele aanleg was er puur op gericht om indruk te maken. Ik ervoer het als één groot machtsvertoon. Harmonie had plaatsgemaakt voor symmetrie en de natuur was uitgeschakeld. Jakkes. Bah.

Zaadjes zaaien

Het verhaal van tuinen, symmetrie, orde en machtsvertoon is een oud verhaal. We kennen allemaal de tuinen van Versailles, we kennen de (18^de-eeuwse) Nederlandse vogelvluchten zoals die van Slot Zeist of van Duivenvoorde in Voorschoten, om er maar twee te noemen. Elke keer is het hetzelfde verhaal. Een eigenaar die zegt: kijk, hier ben ik en ik ben hier de baas (over wat dan ook). Een tuin als egodocument.

Ik moest aan beide Bahai-tuinen denken toen first lady Melania Trump vorige maand haar plan lanceerde om de Rose Garden bij het Witte Huis te renoveren. Ondertussen is de renovatie al voltooid (dat ging verdomd snel) en gaat ze de Rose Garden gebruiken als decor voor haar toespraak bij de aankomende republikeinse conventie. Onder het mom van zachtaardigheid (een rozentuin) gaat het, vergis u niet, om het vertoon en het behoud van macht. Niet meer dan dat.

Macht kan zich op verschillende manieren uiten. Je hebt macht die je de adem ontneemt en je hebt een ander soort macht die je in staat stelt om diep in te ademen. Is de tuin een handvat om te overrompelen of indruk te maken? Of is de tuin een handvat dat inspireert en nieuwe inzichten opent?

De vorige first lady liet bij het Witte Huis ook een tuin aanleggen en ook dat was een tuin met een politiek doel. Michelle Obama bekleedde destijds zonder meer een machtige positie en ze gebruikte die macht om een moestuin aan te leggen. De moestuin was niet zo maar een moestuin: het was een publieke tuin én een leertuin. Hoe werkt dat, met zaadjes, met aarde, met spitten en met oogsten? Hoe groeit ons voedsel? Haar achterliggende motivatie was om iets te doen aan het overgewicht van veel Amerikaanse kinderen en aan de gezondheidsproblemen die het eten van slecht voedsel met zich meebrengen.  Niet alleen om er aandacht op te vestigen, maar er ook zelf mee aan de slag te gaan. Over POWER gesproken.